Paracetamol là thuốc hạ sốt, giảm đau được sử dụng phổ biến. Có hàng trăm loại thuốc chứa hoạt chất này ở dạng đơn chất hoặc phối hợp thêm với một hoặc vài dược chất khác. Paracetamol có nhiều dạng bào chế như thuốc viên nén thường, nén bao phim, viên nén để nhai, viên sủi để pha vào nước thành dung dịch trước khi uống, thuốc bột, thuốc cốm, thuốc đạn để đặt hậu môn, dạng siro… hàm lượng khác nhau, từ 80mg, 150mg, 250mg đến 500mg.
Paracetamol ở liều điều trị thông thường khá an toàn. Nó chỉ gây độc khi dùng quá liều, dùng liên tục kéo dài. Bộ Y tế khuyến cáo, đã là thuốc thì phải dùng có liều lượng, kể cả thuốc được cho là lành tính nhất cũng phải được sử dụng theo đúng chỉ định và liều khuyến cáo.
Triệu chứng của ngộ độc Paracetamol chia làm 4 giai đoạn:
– Giai đoạn 1 (trước 24 giờ): bệnh nhân thường không có triệu chứng, có thể gặp buồn nôn, nôn.
– Giai đoạn 2 (1-3 ngày): khó chịu hoặc đau hạ sườn phải là triệu chứng thường gặp.
– Giai đoạn 3 (từ 3-4 ngày): những ca nặng có thể tiến triển thành suy gan tối cấp, biểu hiện vàng da, bệnh não gan, rối loạn đông máu, tăng amylase máu, có thể suy đa tạng và tử vong.
– Giai đoạn 4 (từ ngày thứ 5 đến 2 tuần): giai đoạn phục hồi, cấu trúc và chức năng gan dần trở về bình thường.
Sử dụng Paracetamol đúng cách
– Trong điều trị các chứng đau, sốt thông thường: Liều thông thường hạ sốt là 10-15 mg/kg cân nặng/lần, cách nhau 4-6 giờ. Tổng liều không quá 60mg/kg cân nặng trong 24h.
– Trường hợp sốt cao, người bệnh nên kết hợp uống hạ sốt và chườm ấm, uống nhiều nước, không nên uống quá nhiều thuốc hạ sốt dễ dẫn đến quá liều lượng gây ngộ độc thuốc.
– Không dùng paracetamol tự điều trị cảm sốt, giảm đau quá 10 ngày ở người lớn và quá 5 ngày ở trẻ em, trừ khi được bác sĩ hướng dẫn.
– Những người thường xuyên uống rượu không nên dùng bừa bãi paracetamol, vì sự kết hợp này sẽ làm tăng độ nguy hại cho gan lên nhiều lần
– Ngay khi uống quá liều paracetamol cần nghĩ ngay đến tình trạng ngộ độc, không cần phải đợi đến khi có các triệu chứng bị ngộ độc thì mới xử lý. Sơ cứu ban đầu cần thực hiện là gây nôn ngay khi mới uống thuốc, sau đó đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời.