Hiện nay, vấn đề an toàn thực phẩm được toàn xã hội quan tâm vì có mối quan hệ trực tiếp đến sức khoẻ của con người hàng ngày. Tuy nhiên, thời gian gần đây, một số vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra tại một số địa phương là sự cảnh báo cho cộng đồng, mọi người cần chú ý trong việc lựa chọn thực phẩm để bảo vệ sức khoẻ cho chính bản thân mình và người thân trong gia đình.
Lựa chọn thực phẩm phải chú ý tới tính tươi, ngon (thực phẩm tươi sống), đủ thành phần dinh dưỡng (thực phẩm qua chế biến), bên cạnh đó là tính an toàn, không nhiễm hóa chất, ít chất bảo quản. Có nhiều nhóm thực phẩm được tiêu thụ hàng ngày, tương ứng với mỗi nhóm thực phẩm có những cách lựa chọn phù hợp. Sau đây là một số cách lựa chọn và bảo quản thực phẩm an toàn:
- Rau củ
Chọn rau vào vụ chính, là thời điểm cây trồng phát triển bình thường, ít bị sâu bệnh, dẫn đến số lần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón ít.
Lựa chọn những sản phẩm có nguồn gốc từ các đơn vị được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, sơ chế rau, củ an toàn hoặc giấy chứng nhận VietGAP.
Rau củ còn tươi, nguyên cuống, không dập nát, không có những đốm màu khác nhau. Không héo úa hay có mùi lạ. Cách bảo quan rau tốt nhất là để ở ngăn tủ mát. Rau nên nhặt sạch, rửa dưới vòi nước nhiều lần, để ráo và cho vào tủ lạnh. Những loại rau quả ít dùng thuốc trừ sâu là bầu, bí xanh, bí đỏ, chuối…
- Thịt
Chọn thịt có màng ngoài khô, màu sắc đỏ tươi hoặc đỏ sẫm, óng ả, vết cắt có màu sắc bình thường, sáng, khô, có độ rắn chắc, đàn hồi cao, lấy ngón tay ấn vào thịt, không để lại vết lõm khi bỏ ngón tay ra và không bị dính. Thịt tươi và sạch không có mùi lạ, mùi ôi thiu hay mùi thuốc kháng sinh.
– Thịt bò: Nên chọn loại thịt có thớ khô ráo, màu đỏ tươi.
– Thịt lợn: Nên chọn thịt lợn màu hồng tươi, thớ thịt săn, da mỏng. Lớp mỡ có màu sáng bóng, có độ rắn.
– Với thịt gia cầm chọn thịt có màu sắc tự nhiên, từ trắng ngà đến vàng tươi, mắt sáng. Thịt cần có da kín, lành lặn, không có vết bẩn, vết bầm, mốc meo hoặc vết lạ. Thịt gia cầm hỏng thường có màu vàng thẫm, vàng tím hoặc vàng tối sẫm, mắt đục.
– Trứng gà, trứng vịt: vỏ trứng màu sáng, không có những vệt xám đen, không bị giập. Quả trứng tươi ngon thường có màu hồng trong suốt khi soi qua ánh sáng.
- Cá, hải sản
Đối với cá và hải sản, tốt nhất nên mua cá tôm đang còn sống, đang bơi trong nước. Cá tươi có miệng ngậm kín. Thân cá rắn chắc, đàn hồi, không để lại vết ấn của ngón tay trên thịt cá. Vảy cá óng ánh, bám chặt thân cá, mang cá có màu đỏ hồng, không bị nhớt hay mùi hôi. Chọn tôm tép vỏ sáng lóng lánh, dài và trơn láng. Nghêu, sò, ốc còn sống. Chọn mực có thịt trắng, mực ống thì nên chọn loại vừa, không quá lớn, chưa vỡ túi đen. Các loại thủy sản khác nên chọn loại còn tươi, có màu sắc bình thường, đặc biệt không có mùi ươn hôi.
- Các loại thực phẩm không nên sử dụng
– Thực phẩm khô đã bị mốc, đặc biệt là các loại ngũ cốc, hạt có dầu như đậu, lạc mốc có chứa độc tố vi nấm rất nguy hiểm.
– Chất bảo quản, phẩm màu, đường hóa học đóng gói không có nhãn hoặc gói bằng giấy bán lẻ ở chợ và những cơ sở không đăng kí để chế biến thực phẩm.
– Thực phẩm còn nghi ngờ, chưa biết rõ nguồn gốc.
- Bảo quản thực phẩm an toàn
Thực phẩm cần được bảo quản trong khu vực, trang bị chuyên dùng cho thực phẩm. Đồ đựng, bao gói an toàn, không thôi nhiễm, không thủng, không rỉ, có nắp đậy. Không để ô nhiễm chéo trong quá trình bảo quản, ô nhiễm từ môi trường, côn trùng. Bảo quản ở nhiệt độ an toàn.
Thực phẩm là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng chính cho cơ thể. Việc thực hành không đúng từ lựa chọn, bảo quản, chế biến thực phẩm thì sẽ bị hao hụt các chất dinh dưỡng, đặc biệt là các vi chất dinh dưỡng hoặc có thể là nguồn gây bệnh. Vì vậy, biết cách chọn lựa, bảo quản, chế biến thực phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng là một trong những biện pháp nâng cao chất lượng bữa ăn, phòng tránh bệnh tật và tăng cường sức khỏe.