Bàn chân bẹt là một loại dị tật phổ biến trên thế giới. Dị tật này tổn hại nghiêm trọng tới thần kinh cột sống, ảnh hưởng lớn tới sự phát triển sau này của người bệnh. Việc phát hiện sớm bàn chân bẹt sẽ giúp người bệnh nâng cao hiệu quả điều trị, rút ngắn thời gian phục hồi.
- Bàn chân bẹt là gì?
Bàn chân bẹt là tình trạng mặt lòng bàn chân bằng phẳng và không có độ lõm (vòm gan chân). Phần lớn trẻ bị dị tật này sẽ tự hết lúc 6 tuổi nếu bàn chân vận động tốt, mềm mại.
Thực tế, tất cả bàn chân của trẻ sơ sinh đều không có vòm, không lõm hoặc còn gọi là bàn chân bẹt. Khi trẻ trong độ tuổi từ 2 – 3, vòm bàn chân sẽ được hình thành cùng hệ thống dây chằng. Vòm bàn chân giúp cơ thể cơ thể chịu lực, giữ cân bằng, đi đứng nhẹ nhàng, đồng thời giảm phản lực từ mặt đất dội lên khi chân đi lại. Những người có hệ thống dây chằng quá lỏng lẻo (bệnh lý lỏng lẻo đa khớp) thường dễ bị tật bàn chân bẹt. Các xương tại bàn chân không được cố định tốt.
- Phân loại bàn chân bẹt
Bàn chân bẹt được phân thành hai loại là bàn chân bẹt sinh lý và bàn chân bẹt bệnh lý. Bàn chân bẹt sinh lý là tình trạng thường gặp, mềm dẻo, tiên lượng tốt. Đây là một biến thể của bàn chân bình thường. Trong khi, bàn chân bẹt bệnh lý lại thường cứng, gây mất chức năng bàn chân. Phần lớn trường hợp này sẽ cần can thiệp và phẫu thuật.
- Nguyên nhân dị tật bàn chân bẹt
Hội chứng bàn chân bẹt thường là do thói quen đi chân đất, đi dép hay xăng-đan có đế lót bằng phẳng từ khi còn nhỏ. Một số bé mắc bệnh lý lỏng lẻo đa khớp có khả năng phát triển thành bàn chân bẹt. Đây là một dị tật bàn chân có yếu tố di truyền. Ở nhiều gia đình, cả bố mẹ và con đều có thể mắc phải căn bệnh này.
Những người có nguy cơ mắc chứng bàn chân bẹt cao gồm:
– Người thừa cân, béo phì.
– Người bệnh đái tháo đường.
– Phụ nữ mang thai
– Người viêm hay rách gân vùng cổ chân do phải thường xuyên hoạt động cường độ cao trong thời gian dài.
- Khi bàn chân bẹt bắt đầu gây ra các triệu chứng, có thể bao gồm
– Đau ở bàn chân, gót chân hoặc mắt cá chân
– Sưng và đau tại chỗ (đau khi ấn vào)
– Khó khăn khi đứng trên bóng bàn chân
– Cảm giác mệt mỏi ở bàn chân hoặc mắt cá chân
– Khó khăn khi chạy, nhảy hoặc các hoạt động tương tự
– Yếu cơ, có thể dẫn đến bong gân mắt cá chân
– Đôi khi, bàn chân bẹt có thể dẫn đến đau đầu gối, hông hoặc lưng.
- Điều trị
Tình trạng bàn chân bẹt ở trẻ em là bệnh lý được khuyến cáo can thiệp ngay từ sớm.
4.1. Phương pháp trị liệu không cần phẫu thuật
– Sử dụng đế chỉnh hình bàn chân: Đế chỉnh hình bàn chân là phương pháp điều trị có hiệu quả cao khi độ tuổi áp dụng càng nhỏ càng tốt.
– Các bài tập dành cho người bệnh bàn chân bẹt: Người bệnh thực hiện một số bài tập trị liệu giúp kiểm soát tốt những triệu chứng, đồng thời ngăn ngừa bệnh tiến triển nghiêm trọng hơn.
4.2. Phẫu thuật cải thiện bàn chân bẹt
Với người bệnh kém đáp ứng những phương pháp không can thiệp kể trên hay những biểu hiện ngày càng nghiêm trọng hơn, phẫu thuật có thể được chỉ định. Phương pháp này sẽ giúp giảm đau, tạo ra một vòm bàn chân mới, cải thiện hoạt động bàn chân.