Giáo dục giới tính là quá trình dạy và học với mục đích trang bị cho trẻ em và thanh thiếu niên các kiến thức, kỹ năng, thái độ và giá trị cần thiết của bản thân. Từ đó, trẻ có thể xây dựng các mối quan hệ xã hội và quan hệ tình dục dựa trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau. Đồng thời, qua giáo dục giới tính, trẻ có thể nhận thức được mức độ ảnh hưởng của những lựa chọn mình đã đưa ra đối với bản thân và người khác, cũng như biết được cách bảo vệ quyền của bản thân trong suốt đời.
- Lý do cần giáo dục giới tính cho trẻ em
Khi bước vào tuổi dậy thì, trẻ không chỉ nhận thấy được những thay đổi bên ngoài cơ thể mà còn cảm nhận được những thay đổi từ bên trong. Điều này khiến trẻ bỡ ngỡ và bắt đầu có xu hướng tò mò, muốn khám phá nhiều hơn. Giáo dục giới tính kịp thời sẽ giúp trẻ tránh được những cái nhìn sai lệch, hiểu rõ bản thân và các vấn đề mà cơ thể đang gặp phải, cụ thể như sau:
– Hiểu rõ vấn đề sinh lý của bản thân: Cơ thể trẻ ở mỗi giới tính sẽ có những điểm khác nhau. Tương tự, sự thay đổi của cơ thể khi bước vào giai đoạn dậy thì sẽ khác nhau. Giáo dục giới tính giúp trẻ hiểu rõ về các vấn đề sinh lý, sự thay đổi của cơ thể trong từng giai đoạn từ đó hình thành tâm lý phù hợp.
– Giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn: Thông qua giáo dục giới tính, trẻ có thể hiểu được hậu quả của các hoạt động liên quan đến tình dục không đúng cách, nắm rõ được các thông tin về sức khỏe sinh sản và biết cách tránh thai an toàn, hiệu quả. Đây là một trong những ý nghĩa quan trọng của giáo dục giới tính cho trẻ bởi nó giúp giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn, nạo phá thai và nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm qua đường tình dục.
– Giúp trẻ nhận thức được giá trị của bản thân: Từ những kiến thức nhận được từ việc giáo dục giới tính, trẻ sẽ hiểu rõ hơn về sự phát triển và thay đổi của cơ thể. Từ đó, trẻ nhận thức được giá trị của bản thân, hiểu được đâu là những mối quan hệ không lành mạnh, không an toàn.
– Biết cách phòng ngừa trước những nguy cơ xâm hại tình dục: Giáo dục giới tính giúp trẻ có cái nhìn đúng về tinh dục, hiểu về các mối quan hệ tốt và xấu cũng như cách bảo vệ bản thân trước những cám dỗ, xâm hại tình dục.
- Các nội dung của giáo dục giới tính
– Sự thay đổi của cơ thể khi dậy thì, khuynh hướng tình dục và các giới tính.
– Tôn trọng, bình đẳng giới.
– Sự khác nhau giữa các mối quan hệ: gia đình, tình bạn, tình yêu,… cách hình thành một mối quan hệ và ranh giới của các mối quan hệ đó.
– Trang bị các kỹ năng cá nhân: giao tiếp, đàm phán, đưa quyết định.
– Tình dục, định hướng suy nghĩ, cung cấp cho trẻ cái nhìn đúng đắn về tình dục.
– Trang bị các kiến thức về sức khỏe tình dục, bao gồm các bệnh tình dụng, mang thai, tránh thai hay các hậu quả của việc mang thai quá sớm.
– Ảnh hưởng của xã hội, văn hóa và tác động của các phương tiện truyền thông đối với tình dục và giới tính.
- Giáo dục giới tính cho trẻ em như thế nào
Dưới đây là một số phương pháp giáo dục giới tính cho trẻ tinh tế mà bố mẹ có thể tham khảo và thực hiện:
– Giáo dục từ sớm nhưng đừng quá vội vàng: Khi lên 4 tuổi, trẻ bước vào giai đoạn muốn được khám phá thế giới xung quanh nhiều hơn nhưng đây cũng là độ tuổi trẻ dễ bị xâm hại nhất. Lúc này, bố mẹ nên bắt đầu giải thích cho trẻ hiểu về giới tính bằng những thông tin cơ bản, nhẹ nhàng.
Ví dụ: Khi tắm hoặc thay đồ cho con, bố mẹ nên nói cho trẻ hiểu về những bộ phận “riêng tư” trên cơ thể, không ai được phép nhìn hay động chạm vào.
– Sử dụng nhiều cách tiếp cận vấn đề tình dục gián tiếp: Trong trường hợp cảm thấy quá khó để giáo dục cho trẻ một cách thẳng thắn, bố mẹ có thể chọn các cách tiếp cận gián tiếp.
Ví dụ: Bố mẹ nên giải thích cho trẻ hiểu chỉ có sự tin tưởng mới là thứ nuôi dưỡng tình yêu chứ không phải tình dục. Trẻ cần chịu trách nhiệm với những hành động của mình. Khi trẻ đủ trưởng thành, đủ khả năng chịu trách nhiệm và thật sự tin tưởng vào đối phương thì hãy nghĩ về tình dục.
– Giáo dục theo độ tuổi: Tùy thuộc vào từng độ tuổi, trẻ sẽ có những thay đổi về suy nghĩ, tâm lý và sinh lý. Đồng thời, khả năng tiếp cận và nhận thức của trẻ ở từng giai đoạn sẽ khác nhau. Việc giáo dục giới tính cho trẻ quá sớm hoặc quá muộn đều có thể khiến trẻ tăng nguy cơ gặp phải rủi ro. Do đó, để đảm bảo hiệu quả của giáo dục giới tính, bố mẹ nên chọn lọc thông tin và dạy cho trẻ phù hợp theo độ tuổi.