Bệnh dại hiện nay vẫn đang là một trong số các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có số tử vong trên người cao nhất trên thế giới cũng như tại Việt Nam. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm thế giới ghi nhận trung bình 60.000 ca tử vong do bệnh dại. Nhằm nâng cao nhận thức và sự tham gia tích cực của chính quyền và cộng đồng đối với hoạt động phòng chống dại, Liên minh Phòng chống bệnh dại Thế giới đã lựa chọn ngày 28 tháng 9 hàng năm là Ngày Thế giới phòng chống bệnh dại. Năm 2025, chủ đề của ngày Thế giới phòng chống bệnh dại là “Hành động ngay: Bạn, tôi và cộng đồng”.
Thực tế cho thấy, bệnh dại vẫn gây ảnh hưởng nặng nề tại nhiều khu vực chưa được chăm sóc y tế đầy đủ, đặc biệt là ở châu Phi và châu Á. Trung bình, cứ 9 phút lại có một người tử vong do bệnh dại – trong khi đây là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Việc loại trừ bệnh dại vĩnh viễn chỉ có thể trở thành hiện thực khi tất cả chúng ta cùng chung tay hành động, và thời điểm để bắt đầu chính là ngay bây giờ.
Tại Việt Nam, chó và mèo vẫn là nguồn lây truyền chính. Nguyên nhân tử vong thường gặp là người bị cắn không đi tiêm vắc xin hoặc tiêm muộn, tiêm không đủ liều, tự ý chữa trị bằng thuốc nam, hoặc không được chỉ định huyết thanh kháng dại khi cần thiết. Bên cạnh đó, công tác quản lý đàn chó mèo chưa chặt chẽ, tỷ lệ tiêm phòng cho vật nuôi còn thấp, khiến bệnh dại tiếp tục là mối nguy hiểm hiện hữu.
Theo Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến nay cả nước đã ghi nhận 58 ca tử vong do bệnh dại tại 18 tỉnh/thành phố, tuy giảm so với cùng kỳ năm ngoái nhưng vẫn ở mức báo động. Điểm chung là hầu hết các nạn nhân bị chó, mèo cắn, cào nhưng không tiêm phòng; nhiều trường hợp tự ý đắp lá, bôi thuốc dân gian, để rồi nhận được kết cục đáng buồn.
Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa bằng rửa vết thương, tiêm vắc xin phòng dại và/hoặc huyết thanh kháng dại ngay sau khi bị chó, mèo cắn.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân những cách phòng tránh lây nhiễm bệnh dại, cụ thể như sau:
– Bệnh dại là bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm lây truyền từ động vật sang người, khi đã lên cơn dại là tử vong 100%.
– Phòng tránh không để động vật cắn người.
– Khi bị động vật cắn phải rửa ngay vết thương và đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn tiêm vắc xin phòng dại.
– Tiêm vắc xin phòng dại ngay cho người bị chó mèo cắn là biện pháp hiệu quả nhất để phòng chống bệnh dại cho người.
– Khuyến cáo các tổ chức, cá nhân không sử dụng các biện pháp chuyên môn, kỹ thuật y tế chưa được công nhận (bài thuốc đông y, cổ truyền, gia truyền), hoạt động mê tín dị đoan để khám, điều trị cho người bị bệnh dại hoặc người bị chó, mèo cắn.
– Đảm bảo chó, mèo nuôi được tiêm phòng đầy đủ theo hướng dẫn của ngành thú y.
Bệnh dại nguy hiểm bởi một khi các triệu chứng bệnh dại xuất hiện thì gần như 100% người bệnh tử vong nhưng bệnh dại lại hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng vắc xin phòng dại. Việc phòng ngừa và kiểm soát bệnh dại đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, thú y và chính quyền địa phương, đồng thời cần sự chung tay của toàn cộng đồng trong việc nâng cao nhận thức, quản lý vật nuôi và tiêm phòng đầy đủ. Chỉ khi đó, bệnh dại mới không còn là nỗi ám ảnh với xã hội.