Ngày 24/3/1882 là ngày Nhà bác học Robert Kock công bố tìm ra nguyên nhân gây bệnh lao, đó là trực khuẩn lao. Ngày Thế giới phòng, chống bệnh lao 24/3 được tổ chức hàng năm nhằm nâng cao nhận thức của người dân về bệnh lao. Chủ đề Ngày thế giới phòng chống lao trên toàn cầu năm nay là “Đúng! Chúng ta có thể chấm dứt bệnh lao: Cam kết, Đầu tư, Thực hiện”. Chủ đề nhấn mạnh tầm quan trọng của cam kết bền vững, đầu tư nguồn lực và hành động hiệu quả các biện pháp can thiệp quan trọng đối với công tác phòng ngừa, chẩn đoán, điều trị và chăm sóc bệnh lao.
- Nguyên nhân gây bệnh
Lao là một bệnh nhiễm khuẩn do vi khuẩn lao gây nên. Đây là loại vi khuẩn hiếu khí, sinh sản chậm và có thể tồn tại lâu ở môi trường bên ngoài (có thể tồn tại 3 – 4 tháng trong môi trường tự nhiên). Lao thường gặp nhất ở phổi (chiếm 80 – 85%) nhưng cũng có thể gặp lao ở các bộ phận khác như hệ thần kinh trung ương (lao màng não), hệ bạch huyết (lao hạch), hệ tuần hoàn (lao kê), hệ tiết niệu sinh dục, xương và khớp…
Bệnh lao lây qua đường hô hấp là chủ yếu, không phải là bệnh di truyền. Vi khuẩn lao xâm nhập cơ thể khi ta hít thở không khí ô nhiễm do người bệnh khạc nhổ, ho, hắt hơi, khi nói chuyện trực tiếp với người bệnh, khi dùng đồ ăn uống có nhiễm vi khuẩn lao…
- Dấu hiệu nghi lao
Bệnh nhân cần đi khám phát hiện bệnh tại các cơ sở y tế khi có một trong những dấu hiệu:
– Ho khạc đờm kéo dài trên 02 tuần mà uống thuốc ho thông thường không khỏi, có khi khạc ra đờm hoặc trong đờm có lẫn máu.
– Sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi trộm ban đêm, mệt mỏi toàn thân, chán ăn, sụt cân.
– Khó thở, tức ngực, có khi ho ra máu.
- Quy trình khám, chẩn đoán bệnh lao tại cộng đồng
Với những người có dấu hiệu nghi lao cần:
– Đến ngay Trạm Y tế phường để được tư vấn về bệnh lao. Sau đó Trạm Y tế phường chuyển người nghi lao đến Phòng khám đa khoa Mai Hương khám và làm các xét nghiệm cần thiết.
– Khi được xác định là mắc bệnh lao, bệnh nhân sẽ được thu nhận điều trị thuốc BHYT theo phác đồ quy định của Chương trình chống lao quốc gia.
- Điều trị
– Sau khi được chẩn đoán là mắc lao, bệnh nhân sẽ được thu dung điều trị theo phương pháp DOTS trong Chương trình Chống lao Quốc gia (CTCLQG). Tất cả thuốc chống lao của CTCLQG được cấp miễn phí cho bệnh nhân.
– Đối với người bị bệnh lao: Điều trị bệnh lao sớm và nghiêm túc là biện pháp phòng chống lao chính. Điều trị giúp tránh tử vong, tránh xảy ra kháng thuốc và phục hồi sức lao động.
– Đối với cộng đồng: Điều trị lao sẽ dập tắt tối đa nguồn lây cho cộng đồng, giảm số người mắc mới, giảm số người tử vong vì lao, tiến tới việc khống chế và thanh toán bệnh lao ở Việt Nam.
- Phòng bệnh
* Tiêm vắc xin BCG là biện pháp hiệu quả nhất để chủ động phòng tránh bệnh lao cho trẻ em. Cần tiêm một mũi trong vòng 01 tháng ngay sau khi sinh.
* Để giảm lây lan vi khuẩn lao, cần thực hiện:
– Kiểm soát vệ sinh vệ sinh môi trường: bằng các biện pháp thông khí, vị trí sinh hoạt cũng như làm việc.
– Thay đổi hành vi của người bệnh:
+ Dùng khẩu trang hoặc khăn che miệng khi tiếp xúc, nói chuyện với người khác và khi ho, hắt hơi.
+ Khạc đờm vào giấy hoặc ca, cốc và bỏ đúng nơi quy định. Rửa tay bằng xà phòng thường xuyên.
+ Thực hiện nghiêm túc các chỉ dẫn của nhân viên y tế để phòng lây lan cho người thân và cộng đồng.
+ Kiên trì điều trị lao đúng thời gian và hướng dẫn của thầy thuốc cho đến khi khỏi hẳn.
– Điều trị dự phòng lao cho người nhiễm HIV, trẻ em dưới 05 tuổi tiếp xúc trực tiếp nguồn lây và người nhà bệnh nhân lao.