Cần thực hiện 8 nội dung sau:
- Chăm sóc ăn uống của phụ nữ có thai để đạt mức tăng cân 10 – 12kg trong thời gian có thai. Khám thai ít nhất 3 lần, tiêm đủ 2 mũi phòng uốn ván.
- Cho trẻ bú sớm trong nửa giờ đầu sau khi sinh, bú hoàn toàn sữa mẹ trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho bú đến 18 – 24 tháng.
- Cho trẻ ăn bổ sung (ăn sam, dặm) từ tháng thứ 6. Tô màu đĩa bột, tăng thêm chất béo (dầu, mỡ, lạc, vừng). Ăn nhiều bữa.
- Thực hiện phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng: Phụ nữ có thai uống viên sắt/acid folic hàng ngày. Trẻ em 6 – 36 tháng tuổi uống vitamin A liều cao 2 lần/năm. Phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn (tiêu chảy, viêm đường hô hấp). Thực hiện tiêm phòng đầy đủ. Chăm sóc và nuôi dưỡng hợp lý trẻ bị bệnh.
- Phát triển ô dinh dưỡng trong hệ sinh thái VAC (vườn, ao, chuồng) để có thêm thực phẩm cải thiện bữa ăn gia đình. Chú ý nuôi gà, vịt đẻ trứng, trồng rau ngót, đu đủ, gấc.
- Phấn đấu bữa ăn nào cũng có đủ 4 món cân đối. Ngoài cơm (cung cấp năng lượng), cần có đủ 3 món nữa là: rau quả (cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ); đậu phụ, vừng lạc, cá, thịt, trứng (cung cấp chất đạm, béo) và canh cung cấp nước và các chất dinh dưỡng bổ sung giúp ăn ngon miệng.
- Thực hiện vệ sinh môi trường, dùng nguồn nước sạch, tẩy giun theo định kỳ, rửa tay trước khi ăn và sau khi đi đại tiểu tiện. Đảm bảo vệ sinh thực phẩm, thức ăn không là nguồn lây bệnh.
- Thực hiện gia đình hạnh phúc, nếp sống văn hóa, năng động, lành mạnh. Có biểu đồ tăng trưởng để theo dõi sức khỏe của trẻ. Không sinh con thứ ba.
- Dinh dưỡng ở phụ nữ có thai và cho con bú
Chế độ ăn uống của người mẹ có vai trò quan trọng quyết định đối với sự phát triển của thai nhi. Trong suốt thời kỳ có thai, người mẹ cần tăng từ 10 – 12 kg và không nên tăng quá 18kg.
Khi có thai, nuôi con bú, nhu cầu về năng lượng và các chất dinh dưỡng đòi hỏi cao hơn mức bình thường, vì vậy người mẹ phải ăn nhiều hơn bình thường. Người mẹ bị thiếu ăn hoặc ăn uống kiêng khem không hợp lý chính là nguyên nhân gây suy dinh dưỡng bào thai.
- Chế độ ăn của người mẹ khi mang thai, cho con bú
– Tăng thêm năng lượng: khi có thai người mẹ cần ăn thêm 1 đến 2 bát cơm, nuôi con nhỏ cần ăn thêm 3 bát cơm mỗi ngày. Nguồn năng lượng chủ yếu dựa vào lương thực như gạo, ngô, mỳ, khoai củ. Gạo nên chọn loại gạo tốt, không xay sát quá trắng.
– Bổ sung chất đạm và chất béo: giúp việc xây dựng và phát triển cơ thể trẻ, mẹ đủ sữa. Nguồn chất đạm từ các thức ăn động vật như tôm, cua, cá, ốc, thịt trứng, sữa,… các thức ăn thực vật như đậu tương, đậu xanh, các loại đậu khác và vừng lạc.
– Bổ sung vitamin, khoáng chất và các yếu tố vi lượng: nên ăn thức ăn có nhiều vitamin A, C (rau muống, rau ngót, rau dền, gấc, xoài), nhiều canxi, phốt pho (cá, cua, tôm, sữa), nhiều sắt (thịt, trứng).
- Chế độ ăn của người mẹ khi mang thai không nên
– Không dùng các loại kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá,…
– Giảm các loại gia vị như ớt, hạt tiêu, tỏi, dấm.