Nhiễm ký sinh trùng là một bệnh thường gặp và rất phổ biến hiện nay. Một số bệnh ký sinh trùng mà con người thường mắc phải như giun đũa, giun móc, giun tóc, giun kim, giun chỉ, sán lá gan, sán dây, sán lá phổi hoặc ấu trùng sán lợn…
Theo nghiên cứu có khoảng 70 – 80% người dân nhiễm ít nhất một loại giun/sán nào đó. Tùy theo loại ký sinh trùng và vị trí của nó ký sinh trong cơ thể người mà có những tác hại khác nhau. Nhiều trường hợp để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí có thể gây tử vong.
- Nguyên nhân gây bệnh ký sinh trùng
Ký sinh trùng thường có ở trái cây, rau sống, thức ăn nhanh, thực phẩm tái chưa chín hoặc các món ăn sống như gỏi, tiết canh, các loại đồ ăn, thức uống chưa được đun sôi, nấu kỹ.
Ăn uống là con đường nhiễm ký sinh trùng phổ biến. Ký sinh trùng cũng có thể xâm nhập trực tiếp qua da, tiếp xúc trực tiếp hoặc ở một số vật nuôi.
- Nhóm bệnh ký sinh trùng thường gặp
Hiện có nhiều loại ký sinh trùng, trong đó ở nước ta thường có 4 nhóm sau:
– Nhóm bệnh giun truyền qua đất: Bệnh giun đũa, bệnh giun tóc, bệnh giun móc.
– Nhóm bệnh giun đường ruột: Bệnh giun lươn, bệnh giun kim.
– Nhóm bệnh sán lá truyền qua thức ăn: Bệnh sán lá gan, bệnh sán lá phổi, bệnh sán lá ruột.
– Nhóm các bệnh giun, sán lây truyền từ động vật sang người: Bệnh sán dây/ấu trùng sán lợn, bệnh ấu trùng giun đũa chó mèo, bệnh ấu trùng giun đầu gai, bệnh giun xoắn.
– Với những gia đình có nuôi chó mèo, cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường không bị nhiễm phân chó mèo. Hằng tuần dọn dẹp sạch sẽ nơi chó, mèo nằm; không cho trẻ chơi đùa nơi có chó, mèo thải phân; rửa tay với xà phòng sau khi chơi đùa với chó, mèo. Ngoài ra, cần tẩy giun định kỳ cho chó, mèo 3 tháng/lần theo hướng dẫn của bác sỹ thú y.
- Khi nào cần làm xét nghiệm ký sinh trùng
Xét nghiệm ký sinh trùng là cách để chẩn đoán bệnh vi sinh – ký sinh trùng.
Những người mắc bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường, ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì thế, khi thấy có nguy cơ mắc bệnh, dù là dấu hiệu nhỏ nhất, cũng nên đi xét nghiệm ký sinh trùng để chắc chắn mình có bị bệnh hay không.
- Dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng ở người
Người nhiễm ký sinh trùng có thể gặp những biểu hiện dưới đây:
– Thấy ngứa ngáy khó chịu và dị ứng ngoài da.
– Đau bụng, có khi nhầm lẫn với đau dạ dày.
– Táo bón hoặc tiêu chảy, có thể tiêu chảy kèm máu.
– Đầy bụng, khó tiêu.
– Buồn nôn, nôn.
– Chán ăn, tắc ruột ở trẻ nhỏ do lòng ruột bị tắc vì có thể chứa quá nhiều giun.
– Đau bụng dưới, đau thượng vị, đau quanh rốn.
– Dị ứng (phát ban, nổi mề đay).
– Thiếu máu (xanh xao, mệt mỏi).
– Ảnh hưởng thần kinh (kém tập trung, giảm trí nhớ, lo âu).
– Trẻ em có một số triệu chứng như: Nghiến răng, quấy khóc vào ban đêm, suy dinh dưỡng, bụng to, chậm lớn, ngứa hậu môn,…
- Phòng bệnh do nhiễm ký sinh trùng
Để chủ động phòng bệnh, mọi người cần thực hiện các nội dung sau:
– Mỗi người cần có thói quen sinh hoạt lành mạnh, tránh để ký sinh trùng có cơ hội xâm nhập cơ thể như: rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với các chất bẩn; không đi chân đất, luôn đeo găng tay bảo hộ khi tiếp xúc với đất cát bẩn; kiểm tra kỹ thực phẩm trước khi chế biến; đeo găng tay, rửa sạch tay sau khi sơ chế thực phẩm; không dùng chung các dụng cụ chế biến đồ sống và đồ chín; ăn chín, uống chín…
– Để hạn chế việc lây nhiễm bệnh do ký sinh trùng, cần tẩy giun theo định kỳ cho các thành viên trong gia đình. Trẻ từ 24 – 59 tháng tuổi cần uống thuốc tẩy giun định kỳ 2 lần/năm. Trẻ lớn và người trưởng thành nên tẩy giun định kỳ hàng năm hoặc mỗi 6 tháng. Tần suất tẩy giun có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện vệ sinh và lối sống. Trẻ dưới 2 tuổi và phụ nữ có thai, đặc biệt ba tháng đầu thai kỳ không nên dùng thuốc tẩy giun. Nếu có ý định mang thai cần chủ động tẩy giun trước vài tháng.